Truyện ngắn Đỗ Ngọc Thạch - Trích: Làng nói trạng
Làng nói trạng
- Chi tiết
- Chuyên mục: Truyện ngắn Đỗ Ngọc Thạch
- Lượt xem: 319
Nếu
có ai hỏi ông Đồ Tiếu, một trong số những người cao tuổi nhất Làng
Hạ, rằng tại sao Làng Hạ có “biệt danh” là “Làng nói Trạng” thì ông
đều kể bằng một câu chuyện rất dài và chỉ có thể tóm tắt như sau:
Ở trọ
- Chi tiết
- Chuyên mục: Truyện ngắn Đỗ Ngọc Thạch
- Lượt xem: 302
Có
hai cửa ải quan trọng đối với “dân ngoại tỉnh” khi đến những thành
phố lớn là ở trọ và đi làm thuê kiếm sống. Hai cửa ải này nó “liên
thông” với nhau nên cùng lúc vượt qua cả hai cửa ải không hề đơn giản.
Mối tình đầu
- Chi tiết
- Chuyên mục: Truyện ngắn Đỗ Ngọc Thạch
- Lượt xem: 323
1.Thầy
Mân dạy tôi hồi lớp Mười, còn Thầy Hân dạy tôi hồi Đại học. Thầy Mân
chào thầy Hân là Thầy, vì khi học Đại học Ngoại ngữ, thầy Mân cũng học
thầy Hân. Như thế, thầy Hân vừa là Thầy của Thầy
tôi, tức Sư phụ của Sư phụ, và với tôi thì là Sư phụ, tức tôi gọi thầy
Hân là Sư phụ hoặc Sư phụ của Sư phụ đều đúng!
Chờ
- Chi tiết
- Chuyên mục: Truyện ngắn Đỗ Ngọc Thạch
- Lượt xem: 211
Tình già
- Chi tiết
- Chuyên mục: Truyện ngắn Đỗ Ngọc Thạch
- Lượt xem: 255
Nhà
dưỡng lão Thanh Bình do hai vợ chồng nhà doanh nghiệp Lê Văn Thanh
và Võ Hòa Bình lập ra từ khi có phong trào “Đổi mới tư duy” năm 1986.
Trang 23 / 39
Làng nói trạng
- Chuyên mục: Truyện ngắn Đỗ Ngọc Thạch
- Lượt xem: 319
Ngày
xưa, có lần ông Thầy Địa lý khét tiếng Tả Ao trên đường đi ngao du
bốn phương, khi tới Làng đã năm lần bảy lượt bỏ đi rồi lại quay lại
Làng, đi tới đi lui, định nói gì rồi lại thôi. Cứ như thế suốt hai
ngày, khiến cho những nhà Nho trong Làng hồi hộp lo âu không biết Làng
mình có điều gì bí ẩn mà đến bậc đã khiến cho Quỷ khốc Thần sầu như
Tả Ao Tiên sinh phải đắn đo nhiều như vậy? Đến ngày thứ ba, dường như
đành bất lực trước những bí ẩn của Thiên cơ, Thầy Tả Ao đến chào bái
biệt Trưởng Làng. Trưởng Làng cố gặng hỏi để thầy Tả Ao nói cho vài
câu nhưng thầy đều nói mãi ba chữ: “Bất khả tri!”. Đến khi Trưởng
Làng bảo người vợ ra chào thì thầy Tả Ao giật mình kinh ngạc chú mục
nhìn người vợ Trưởng Làng rồi ngồi phịch xuống ghế, mắt nhắm nghiền
rồi nói: “Kỳ nhân dị tướng! Ngàn năm mới có một người!”. Trưởng Làng
thấy vậy thì bảo người nhà lui hết đoạn vái thầy Tả Ao ba vái mà nói:
“Xin thầy cho biết! Xin thầy cho biết!”. Thầy Tả Ao lúc ấy mới thong
thả nói: “Vợ ông mới tắm xong, cho nên tôi thấy Con Ô Long còn dính
nước và nó bò tới mắt cá chân bà nhà! Còn bình thường thì nó xoắn lại,
cuốn xung quanh cái chân ngọc ngà của bà nhà, nên không ai nhìn thấy
con Ô Long đó! Đó gọi là Tướng cách Đại Quý Ô Long quấn ngọc trụ!”.
Thầy Tả Ao nói vậy nhưng Trưởng Làng còn chưa hiểu ra sao, thầy Tả Ao
phải giải thích cặn kẽ: “Âm mao của bà nhà cực kỳ xum xuê như lau
sậy, trong đó có một sợi đen nhánh, to bằng ba sợi khác, bình thường
thì sợi âm mao này xoắn lại quấn lấy bắp đùi, bắp vế bà nhà, cho nên
gọi là Ô Long quấn ngọc trụ, tức Con Rồng đen quấn cột ngọc! Ban nãy
bà nhà tắm, dội nước nên con Ô Long mới duỗi ra, dài tới mắt cá chân,
nên tôi đã nhìn thấy đuôi con Rồng đen đó!”. Trưởng Làng ngẩn ngơ
một lúc rồi như hiểu ra, song vẫn cố hỏi cho cặn kẽ: “Vậy con Ô Long
của bà nhà tôi có liên quan gì tới vận số của Làng này nói chung?”.
Thầy Tả Ao nói: “Sao lại không liên quan! Làng ông là vùng đất Địa
linh Nhân kiệt, nhân tài xuất chúng có nhiều nhưng do hướng Đình đặt
sai cho nên bị ma quỷ quậy phá, kẻ xấu hãm hại mà không đạt tới kết
quả mỹ mãn, đáng đỗ Trạng mà không thấy tên trong bảng Vàng, bia
đá!... Song nhờ có Ô Long phò trợ mà tai qua nạn khỏi”. Trưởng Làng
nghe nói vậy thì muốn nhờ thầy Tả Ao chọn lại hướng Đình, nhưng thầy
Tả Ao nói: “Vận số của Làng đã được định đoạt cho tới vài trăm năm
nữa, tôi sao dám sửa lại sổ sách của Nhà Trời. Song tôi có thể giúp
cách khắc chế tai ương, giảm thiểu điều xấu, bảo lưu điều tốt!”. Hỏi
làm như thế nào thì Thầy Tả Ao nói: “Cần làm ngay cái miếu thờ Thần Ô
Long, đặt ở hướng chính Tây của Đình Làng, khoảng cách là năm đến
mười dặm. Thêm nữa, trong Làng, phàm chỗ nào đất đã trũng thì cho đào
thành ao hồ, thả hoa sen, hoa súng. Cần có ít nhất chín cái ao hồ
lớn để làm chỗ cho Thần Ô Long giáng hạ. Điểm cuối cùng, nên đổi tên
Làng Hạ thành Làng Hạ Long!”…
Trưởng Làng lắng nghe như nuốt từng
chữ, từng lời của thầy Tả Ao. Nghe xong, Trưởng Làng định hỏi thêm
thì đã không thấy thầy Tả Ao đâu nữa!
Từ khi Làng mang tên mới là Làng Hạ
Long, cảnh sắc của Làng trở nên tươi đẹp như tranh vẽ. Làng có chín
cái hồ lớn và chín cái ao nhỏ lúc nào cũng ngào ngạt hương hoa sen,
hoa súng gợi cảnh thanh bình, an lạc. Duy chỉ có điều lạ là trẻ con
trong Làng đều được cho ăn học từ nhỏ, nhưng đến những nấc thang cuối
cùng của chuyện thi cử thì đều rơi rụng hết, không có ai đỗ đạt cao,
chẳng hạn như ngày xưa thì có ba kỳ thi Hương, thi Hội và thi Đình,
thì chỉ qua được kỳ thi Hương, vài người qua được kỳ thi Hội, còn tới
kỳ thi Đình thì không bao giờ có người đỗ; còn như ngày nay thì chỉ
qua được kỳ thi Tốt nghiệp Trung học Phổ thông, tới thi Đại học thì
rụng gần hết, chỉ còn được vài người đỗ vớt hoặc được cộng thêm điểm
ưu tiên!...Tuy nhiên, những người cao tuổi không bao giờ chịu đầu
hàng số phận. Hội Bảo trợ học đường ra đời rất sớm, sau này là Hội
Khuyến học, hoạt động cũng rất mạnh. Và để khích lệ tinh thần sĩ tử,
khóa nào có ai đỗ Trạng Nguyên, Làng cùng mời cho được Quan Trạng về
Làng rồi chọn lấy vài người học trò xuất sắc nhất, thi tài họa thơ,
đối chữ với Quan Trạng, thực ra là để đánh đổ uy danh của Quan Trạng,
tôn vinh tài học của người Làng, song đa phần cũng chỉ một chín một
mười mà thôi. Tuy nhiên, trong những cuộc so tài đó, ai có thể đối đáp
ngang ngửa với Quan Trạng đều được Làng phong danh hiệu Trạng
Nguyên, cũng có nghi thức đón rước Trạng Nguyên về…tận nhà và điều
quan trọng nhất là cũng được cưới “Công Chúa của Làng” mà không tốn
kém một đồng bạc nào! Việc chọn ra “Công Chúa của Làng” được tiến
hành hàng năm nên lúc nào cũng có sẵn Công chúa ngọc ngà đế Tân khoa
Trạng Nguyên đón Nàng về dinh động phòng hoa chúc!
Trải qua thời gian, số Trạng Nguyên
được Làng phong tặng ngày càng nhiều và hầu hết những Trạng Nguyên
này đều mãn nguyện với cuộc sống của mình: vợ đẹp con khôn và không
bao giờ lo đói bởi đó sẽ là những ông Đồ đắt giá (sau này là Gia sư)
vĩnh viễn của Làng, thậm chí các làng khác trong vùng cũng đem con em
tới nhờ dạy bảo! Và, như một tất yếu khách quan, những Ông Trạng
không sắc phong này “coi Trời bằng vung”, nói một tấc đến Trời, tức
nói khoác không ai bằng! Vì thế, người trong vùng gọi Làng Hạ Long
này là Làng Nói Trạng! Hàng năm, Làng đều có tổ chức thi nói Trạng và
ai đoạt giải nhất cũng được Làng phong danh hiệu Trạng Nguyên!
*
Chúng ta đã được biết một số Làng nói
Trạng do những nhà sưu tầm văn hóa dân gian, nhà báo sưu tầm và kể
lại trên một số báo chí như Quảng Cư (Quảng Bình),Vĩnh Hoàng (tỉnh
Quảng Trị), Đồng Sài (tỉnh Bắc Ninh), Trúc Ổ (huyện Sơn Dương, tỉnh
Tuyên Quang), Văn Lang (huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ),v.v… Song, Làng
nói Trạng Hạ Long sẽ khiến cho người tiếp xúc lần đầu tiên phải thốt
lên: “Không thể nói khoác hơn!”…
Những nhà nghiên cứu, sưu tầm văn hóa
dân gian (Folkllore) có quê gốc là Làng Nói Trạng Hạ Long đang khẩn
trương sưu tập những câu chuyện Nói Trạng của Làng để in thành ba tập
sách, mỗi tập khoảng một ngàn trang, dự kiến hết năm 2010 sẽ xong
mọi vấn đề và sẽ được in ấn, phát hành vào quý một năm 2011. Đến lúc
ấy, bạn đọc có thể “no sôi chán chè” về Truyện Nói Trạng. Những gì
tiếp dưới đây là được rút từ bộ sách nói trên.
*
Làng Nói Trạng có rất nhiều nhân vật
thuộc loại Kỳ nhân dị tướng, tất nhiên. Nhân vật có nhiều huyền thoại
bao quanh nhất là ông Song Long. Ông Song Long chính là con trai
trưởng của ông Trưởng Làng với bà vợ có tướng cách Đại quý Ô Long
quấn ngọc trụ, người đã từng được tiếp kiến Tả Ao Tiên sinh đã nói
trên. Năm nay, ông Song Long đã hơn trăm tuổi, song sức khỏe còn rất
tốt, có thể nói là đẹp Lão, không thua gì các vị Đại Tiên trên Thượng
giới. Khi ông được sinh ra, rất đặc biệt, không như người thường.
Theo lệ thường, khi người mẹ ra nước ối thì đứa con sẽ chui ra ngay,
nhưng ông Song Long thì không chịu ra ngay mà phải một ngày sau. Lúc
ông chui ra, bà đỡ thấy tay ông cứ nắm chặt “con Ô Long” của người mẹ
thì không biết làm thế nào, bởi nếu làm đứt “con Ô Long” của người
mẹ thì rất nguy hiểm bởi người mẹ sẽ mất đi cái Tướng cách Đại quý Ô
Long quấn ngọc trụ! Bà đỡ bèn nói rõ tình hình với người mẹ, lập tức
người mẹ quát lớn: “Thả tay ra ngay! Mẹ đã cho con những hai con Ô
Long rồi còn muốn gì? Sờ tay lên đầu xem!”. Ông Song Long, tức thằng
bé vừa chui ra từ bụng mẹ liền sờ tay lên đỉnh đầu, quả nhiên ngay
giữa huyệt Bách hội, có hai sợi tóc đen nhánh, to gấp ba lần những
sợi khác, dài tới mười phân! Từ đó, đứa bé được đặt tên là Song Long.
Hai sợi tóc đó của thằng bé dài ra không ngờ, khi năm tuổi thì có
thể quấn kín người như cái áo giáp, dao chém không đứt, dáo đâm không
thủng. Bình thường phải cuộn hai sợi tóc đó lại, cho vào một cái túi
vải, đeo dưới nách!
Khi mới mười tuổi, cậu bé Song Long
đã đỗ đầu kỳ thi Hương, kỳ thi Hội cũng đỗ Á khoa, nhưng đến kỳ thi
Đình thì bị đánh trượt vì chê con gái yêu của Quan Chủ khảo là xấu
xí, không chịu thành thân. Thực ra, cậu bé Song Long đã được ông
Trưởng Làng chọn cho người vợ ở cùng Làng có Tướng cách cực quý là
Song Long nhiễu nguyệt, hai vợ chồng đều có quý tướng thì còn mơ tưởng
gì nữa!
Sau lần hỏng thi đó, cậu bé Song Long
ở nhà, cưới vợ rồi vui thú chuyện vợ con, chẳng thiết gì chuyện thi
cử lập công danh nữa! Tuy thế, tài học cũng như tài nói khoác của
Song Long đã bay tứ phương, nhiều Đại Nho quanh vùng phải tâm phục
khẩu phục!
Lần ấy, có một vị quan Thượng Thư
người miền trong, từng đậu Trạng Nguyên, đi kinh lý qua Làng Hạ Long,
đã nghe đồn nhiều về Song Long, bèn vào Làng tìm Song Long xem thực
hư thế nào. Quan Thượng Thư vốn ghét những người không đỗ đạt mà lại
nói khoác nên muốn tìm cách dồn Song Long vào chỗ chết. Lúc đó, Song
Long mới gần hai mươi tuổi, đang sức trai tràn trề, mà chỉ loanh
quanh ở nhà, không mấy khi đi ra khỏi lũy tre làng, nên quả là có
nhiều quả ngon vật lạ ở tứ phương mà chưa biết tới. Quan Thượng Thư
muốn khai thác chỗ yếu đó của Song Long, bèn nói: “Ta có người thiếp,
tuổi chỉ xấp xỉ bằng ngươi, nhưng đã đi khắp nơi trong Nam ngoài Bắc,
món ngon vật lạ gì cũng đã nếm qua. Vậy ngươi có món ăn gì khiến cho
Nàng thích như là mới biết lần đầu thì được thưởng ngàn lạng bạc,
bằng không sẽ bị chém đầu. Ngươi có dám nhận lời thách đố không?”.
Song Long chấp nhận ngay và yêu cầu Quan Thượng Thư quây vải thành cái
buồng giữa sân để dâng đặc sản!
Khi Song Long dâng đặc sản, mọi người
chỉ nhìn thấy Song Long bưng cái mâm đồng trên úp lồng bàn nên không
thể biết trong mâm là món gì? Nhưng chỉ năm phút sau thì người thiếp
của Quan Thượng Thư bước ra nói: “Quả là Thiếp chưa từng được nếm
món này!... Cực ngon!...”. Lúc ấy Song Long bưng cái mâm ra, Quan
Thượng Thư vội lật lồng bàn ra xem thì không thấy gì, tròn mắt hỏi:
“Món ấy đâu?”. Người Thiếp nói: “Thiếp đã ăn hết ngay!”… Đám đông xì
xào bàn tán hồi lâu mà không biết Song Long đã dâng món gì? Hỏi mấy
ông già lão làng thì chỉ nói kiểu gợi ý: Nhìn tạng người Quan Thượng
Thư hom hem như thế, tất khi “hành sự” chỉ như “đuôi chuột ngoáy lọ
mỡ”, như thế người Thiếp trẻ đẹp kia tất sẽ nuốt chửng cái “món ấy”
của chàng trai trẻ!...
*
Có một cao thủ nói khoác ở một Làng
nói Trạng khác của tỉnh nọ, nghe đồn Làng nói Trạng Hạ Long có nhân
vật huyền thoại Song Long, liền tìm đến thách đấu. Cao thủ nói khoác
này có người vợ yêu cực kỳ sung mãn, đặc biệt là đôi nhũ hoa đẹp
không thể tả, với số đo vòng một theo kiểu đo bây giờ phải tới hơn
chín mươi phân. Người này cũng dò hỏi và biết Song Long có người vợ
có quý tướng Song Long nhiễu nguyệt thì háo hức muốn biết Song Long
nhiễu nguyệt có hơn Nhũ hoa điểm son của vợ mình hay không, liền đưa ra
điều kiện thách đố là “Được hoặc mất vợ với đối phương”. Khi người
kia tới thách đấu, Song Long nhận lời ngay. Người vợ Song Long thấy
vậy thì nói: “Sao chàng lại đem thiếp ra nhận thách đấu? Lỡ Chàng
thua thì làm sao Thiếp sống nổi với người ta?”. Song Long bình thản
nói: “Người này thách đấu như thế là đã tự hại mình, thua là cái chắc
bởi ba điều: 1/ Mới vào cuộc anh ta đã chăm chăm muốn chiếm đoạt vợ
người, không biết có chiếm được vợ người hay không nhưng mất vợ mình
là không tránh khỏi; 2/ Vợ anh ta mạnh về đôi nhũ hoa, mà đôi nhũ hoa
là tài sản của con cái chứ không phải của người chồng, vậy là anh ta
đã cầm lộn vũ khí, con cái sẽ phản đối, chưa đánh đã thua; 3/ Có câu
“Thái quá bất cập”, tức đôi nhũ hoa của vợ anh ta to đến như thế là
hết cỡ. Anh ta nói khoác ắt nói về đôi nhũ hoa vô địch của vợ, ắt nói
nó sẽ to nhất thế giới, phình to đến như thế ắt sẽ nổ tung, anh ta
thua cuộc là cái chắc!”. Vợ Song Long nghe nói vậy thì yên tâm và thầm
nghĩ, nếu chồng mình biết dùng vũ khí đặc biệt là “Đôi Rồng đang ấp
mặt trăng” của mình thì thế nào cũng bắt trói được cô nàng có “Nhũ
hoa điểm son” về làm vợ bé cho mình có người sai khiến! Quả nhiên,
khi vào cuộc thi nói khoác, tay cao thủ kia cứ bơm mãi cho đôi nhũ hoa
của vợ mình lớn đến cực đại để đến nỗi đối thủ chỉ khẽ chọc cũng nổ
tung. Còn Song Long cứ tha hồ kéo dài cặp “Song Long nhiễu nguyệt” ra
tới vô cực!... Người vợ của kẻ nói khoác bại trận có đôi nhũ hoa
điểm son sau đó thành vợ bé của Song Long, khiến cho gia thế thêm
thịnh vượng!
*
Khoảng nửa Thế kỷ thứ 21 trở lại đây,
“phong trào nói khoác” ở Làng Hạ Long cũng như ở các Làng Nói Trạng
khác có phần im ắng, bởi có thời gian, chính quyền địa phương cho
chuyện nói Trạng, nói khoác là không tốt, thậm chí có hại cho sự
nghiệp xây dựng quê hương, đất nước! Song, khoảng chục năm trở lại
đây, vấn đề tìm về cội nguồn dân tộc để xác định bản sắc văn hóa của
dân tộc được chú ý nên chuyện Nói Trạng lại được chú ý khai thác, bảo
tồn bởi đó là một trong những nét độc đáo của bản sắc văn hóa dân
tộc!...
Một ngày kia, Làng nói Trạng Hạ Long
lại tổ chức Hội Thi Nói khoác, có mời các Làng nói Trạng ở các nơi
tham dự, giải thưởng được treo cực lớn, có mơ như kiểu nói khoác cũng
không thể ngờ!... Song, người bị bất ngờ lại chính là Ban Giám khảo
của Hội Thi Nói Trạng, trong đó có dị nhân Song Long đã thọ hơn trăm
tuổi! Họ bị bất ngờ vì nhận được chín bài dự thi được đóng xén rất
đẹp thành chín cuốn sách khổ lớn như Lịch treo tường, dày hơn ngàn
trang! Nội dung của chín tập sách đó là gì? Đó là những bản Báo cáo
Tổng kết hàng năm (chỉ tập hợp các Báo cáo điển hình trong khoảng mười
năm gần đây) của các cơ quan cấp Bộ như Bộ Kế hoạch – Đầu tư, Bộ
Giao thông – Vận tải, Bộ Giáo dục, Bộ Y tế, Bộ Văn hóa, v.v… và một
số Tỉnh, Thành phố nổi tiếng về “Báo cáo láo” để phô trương thành
tích {mà báo chí gọi là “Bệnh thành tích”)… Hỏi tác giả của những
“Bài thi” đó thì toàn là chuyên viên cao cấp chuyên ngành viết Báo
Cáo của các Bộ, Tỉnh thành nói trên!
Ban Giám khảo họp một ngày và quyết
định trao giải Nhất đồng hạng cho cả chín cuốn Bài thi nói Khoác!
Sau Tết năm con Cọp sẽ làm lễ phát thưởng, chưa biết ngày chính xác là
ngày nào? Có lẽ sẽ phải là một ngày dài hơn Thế kỷ!.../.
Sài Gòn, 2010
Đỗ Ngọc Thạch
Đỗ Ngọc Thạch
nguồn: vannghechunhat.net
rất hay
Trả lờiXóa